Życie bez hałasu
Hałas, jako czynnik „zanieczyszczający” środowisko, klasyfikowany jest na pierwszym miejscu wśród warunków określających jakość zamieszkania i wypoczynku człowieka. W ostatnich latach w Polsce wzrosła liczba skarg ludności na nadmierny hałas w środowisku, w szczególności hałas lotniczy. Zjawisko to wynika przede wszystkim ze wzrostu natężenia ruchu lotniczego nad Polską. Szczególnie narażeni na oddziaływanie hałasu są mieszkańcy terenów położonych w pobliżu lotnisk szczególnie tych, obsługujących komunikację międzynarodową. Lekarze wskazują, że każdy hałas, który przekracza poziom 35 decybeli jest szkodliwy dla zdrowia. Powyżej tego poziomu powoduje bóle głowy, trudności z koncentracją, nerwowość, problemy z zasypianiem, a także trwałe uszkodzenie słuchu. Tymczasem, w granicach strefy oddziaływania portów lotniczych hałas jest właściwie nieustający. Poziom hałasu generowany przez odrzutowce znacznie przekracza poziom 35 db, oscylując średnio pomiędzy 45 a 65 decybeli w obszarach, gdzie jest dopuszczona zabudowa mieszkaniowa.
W ostatnich latach sytuację mieszkańców okolic portów lotniczych diametralnie zmieniło ustanawianie wokół lotnisk Stref Ograniczonego Użytkowania na podstawie prawa o ochronie środowiska. Ustanowienie tych specjalnych obszarów jest następstwem długotrwałego i szkodliwego oddziaływania portów lotniczych na środowisko, które w tym przypadku sprowadza się przede wszystkim do znacznego przekroczenia norm hałasu. Prawo ochrony środowiska w art. 129 ust. 3 stanowi, że:
- „w związku z ograniczeniem sposobu korzystania z nieruchomości jej właściciel może żądać odszkodowania za poniesioną szkodę; szkoda obejmuje również zmniejszenie wartości nieruchomości”.
- Zaś art. 136 tej samej ustawy mówi, iż „w razie określenia na obszarze ograniczonego użytkowania wymagań technicznych dotyczących budynków szkodą, o której mowa w art. 129 ust. 2, są także koszty poniesione w celu wypełnienia tych wymagań przez istniejące budynki, nawet w przypadku braku obowiązku podjęcia działań w tym zakresie”.
Organizowana przez Polski Instytut Myśli Gospodarczej kampania społeczna ma na celu uświadomienie obywatelom iż nie są bezsilni wobec narastającej uciążliwości życia w hałasie związanym z funkcjonowanie portów lotniczych na terenie Polski. Istnieją bowiem regulacje prawne, zarówno polskie jak i unijne, chroniące prawa obywateli w tym zakresie. W pierwszej kolejności kampania skierowana jest do mieszkańców województwa mazowieckiego (w tym Miasta Stołecznego Warszawy i okolicznych gmin), gdzie na skutek działalności Lotniska im. Fryderyka Chopina uciążliwość hałasu odczuwa między 200,000 a 700,000 osób. Przyjęta przez Sejmik Województwa Mazowieckiego uchwała nr 76/11 z dnia 20 czerwca 2011 r. ustanowiła Obszar Ograniczonego Użytkowania dla Lotniska Chopina w Warszawie. Zgodnie z ideą tworzenia obszarów ograniczonego użytkowania, na terenie OOU wokół Lotniska Chopina dopuszcza się występowanie przekroczeń dopuszczalnych poziomów hałasu, jednak z tego tytułu mieszkańcy mają prawo ubiegać się o rekompensatę od P.P. „Porty Lotnicze”. Niestety dochodzenie swoich roszczeń ograniczone jest relatywnie krótkim terminem, który wynosi dwa lata od ustanowienia obszaru ograniczonego użytkowania, a więc mija w lipcu 2013 roku. Dotychczasowe doświadczenia z krakowskich Balic oraz warszawskiego Portu im. Fryderyka Chopina wykazały iż taktyką lotnisk jest jak najdłuższe prowadzenie negocjacji bądź przedłużanie sprawy z powoływaniem się na różne, nie dotyczące meritum, kwestie poboczne i formalne. Prawnicy portów lotniczych doskonale wiedzą, że z upływem dwóch lat od utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania roszczenia wygasają.
Celem kampanii jest więc:
- Informowanie mieszkańców narażonych na hałas portów lotniczych w Polsce o ich prawach i możliwościach dochodzenia rekompensat.
- Nagłośnienie upływającego w lipcu 2013 terminu zgłaszania roszczeń wobec Polskich Portów Lotniczych przez mieszkańców województwa mazowieckiego.
- Zwrócenie uwagi na przypadki przekraczania poziomów hałasu poza obszarami ograniczonego użytkowania oraz pomoc w dochodzeniu praw ich mieszkańcom.